I. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI NEDİR?
İzale-i şüyu olarakta bilinen ortaklığın giderilmesi davası, paylı (müşterek) ya da elbirliği (iştirak halinde) ile mülkiyete konu olan taşınmaz veya taşınır malın paydaşları tarafından anlaşarak paylaştırılmaması halinde paydaş maliklerden birinin ortaklığın giderilmesi için tüm paydaşlara karşı açtığı bir dava türüdür.
II. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI KİM TARAFINDAN AÇILABİLİR?
Ortaklığın giderilmesi davası, ortaklığın giderilmesini isteyen bir veya birkaç paydaş tarafından diğer paydaşlara karşı açılır. Borçlu paydaşın alacaklısı bu davayı açamaz. Bütün paydaşların ortaklığın giderilmesini talep etme hakkı vardır. Davacının küçük, kısıtlı veya tüzel kişi olduğu durumlarda davacının kanuni temsilcileri dava açma hakkına sahiptir. Paydaşlardan birinin yargılamadan önce veya yargılama devam ederken vefat etmesi durumunda vefat eden ortağın mirasçılarının ise davaya eklenmesi gerekmektedir.
III. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davaları, görürler (HMK md. 4/1-f) Sulh hukuk mahkemelerinin görevine giren dava ve işlerde ise basit yargılama usulü uygulanır. (HMK md 316-1) Genel yetki kuralları gereğince, genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir, fakat paylaştırılması istenen mal taşınmaz ise taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.
IV. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA PAYLAŞIM BİÇİMLERİ NELERDİR?
Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir. Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir. Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz. (TMK md 698) Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir. ( TMK md 699)
A. Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi
Ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesi, mülkiyete konu olan taşınmaz malın paydaşları tarafından aynen bölüşülmesi şeklinde gerçekleştirilen paylaşma biçimidir.
Bölünen Parçaların Değerinin Denk Düşmediği Durumlarda Ne Yapılır?
TMK md 699/2 uyarınca hakim tarafından paylaştırılan değerlerin birbirine denk düşmediği hallerde eksik değerdeki parçaya para eklenerek bölünen parçaların denkleştirilmesine karar verilir.
Taşınmaz Değerinde Önemli Ölçüde Azalma Meydana Geleceği Hallerde Aynen Taksim Suretiyle Paylaştırma Yapılası Mümkün Müdür?
Hakim tarafından aynen tanzim suretiyle mal paylaşımı yapılabilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Aynen taksim suretiyle paylaşım yapıldığı takdirde malda önemli bir değer kaybı oluşuyorsa, hakim tarafından aynen taksim yerine malın açık arttırma ile satışına karar verilmesi gerekir. Arttırma herkese açık bir şekilde yapılır fakat paydaşların hepsi tarafından rıza gösterildiği takdirde arttırma sadece paydaşlar arasında yapılabilir.
Ortaklığın Aynen Tanzim Suretiyle Giderildiği Durumlarda Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Hakim tarafından, bilirkişi tarafından hazırlanan taksim projesine gore tarafların anlaşması durumunda ortak kararlarına gore anlaşma sağlanamadığı takdirde ise kura çekilere hüküm verilir. Daha detaylı bilgi ve konu hakkında yardım almak için bize ulaşın.