Türk vatandaşlığı kazanmanın yollarından ilki şüphesiz vatandaşlığın yapılacak bildirim neticesinde soy bağı ile kendiliğinden kazanılmasıdır. Bu durumda;
1. Türkiye içinde veya dışında evlik birliği içinde Türk vatandaşı anadan doğan veya babadan olan çocuk ile,
2. Türkiye içinde veya dışında evlilik birliği dışında Türk vatandaşı anadan doğan, yabancı babadan olan çocuk,
doğumundan itibaren Türk vatandaşlığı kazanır.
Anne ve babasından dolayı soy bağı ile Türk vatandaşı sayılmadığı halde Türkiye sınırları içinde doğan çocuklara da belli şartların varlığı halinde Türk vatandaşlığının kazanılması hakkı verilmektedir.
Fakat vatandaşlığın bu hallerin dışında istisnai yollarla kazanılma halleri mevcuttur. Türkiye Cumhuriyeti’ne ise son zamanlarda gelişen küresel olaylar neticesinde, bir çok farklı ülkeden insanlar tarafından, sonradan vatandaşlık kazanılması üzerine yoğun talepler gelmektedir. Bu noktada ise Türkiye vatandaşlığının istisnai yollar ile kazanılması durumu gündeme gelmektedir. Türk vatandaşlığının istisnai yollar ile sonradan kazanılması ile ilgili ise, 06.01.2022 tarihinde yeni düzenlemeler yapılarak Yabancı uyruklu kişilerin Türk vatandaşlığına kabulünde bir takım ek şartlar getirildi.
5072 karar sayısı ile yayımlanan Resmi Gazete ile, Ekli “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Dair Yönetmelik” ile 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda değişikliğe gidilmiştir.
Peki Yapılan Değişiklik ile Türk Vatandaşlığına Kabulde Ne Gibi Şartlar Ön Görülmektedir?
Yönetmelikte yapılan değişiklik ile en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirdiği Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tespit edilen kişilerin,
Ayrıca en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti yada kat irtifakı kurulmuş, en az 250.000 Amerikan doları veya döviz karşılığı tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı şerh edilmek şartıyla, noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaad edildiği Çevre,Şehircilik ve İklim Bakanlığınca tespit edilen kişilerin Türk vatandaşlığına kabul edilebileceği değişiklik ile düzenleme altına alınmıştır.
Bunun dışında, en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırdığı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen kişiler,
Yine en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında Devlet borçlanma araçlarını üç yıl tutmak şartıyla satın aldığı Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilen ve en az 500.000 Amerikan doları veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın aldığı Sermaye Piyasası Kurulunca tespit edilen kimseler Türkiye vatandaşlığını istisnai yollar ile kazanma hakkını elde edebilecekler.
Yukarıda sayılan vatandaşlığın kazanılma hallerinin bazıları aslında daha önceden de var olan Türkiye vatandaşlığının istisnai yollarla kazanılma halleriyle aynıdır. Fakat yapılan değişiklik ile vatandaşlığın kazanılma yollarına bazı ek şartlar getirilmiştir. Örneğin, düzenlemeden önce yine 250.000 Amerikan doları veya karşılığı döviz veya Türk Lirası taşınmaz satın alan veya satış vaadi sözleşmesi imzalayan yabancılar, yapılacak başvuru neticesinde Türk vatandaşlığını kazanabileceklerdi. Fakat yeni düzenleme ile yabancı tarafından satın alınacak taşınmaz tutarının peşin olarak yatırılması ve tapu siciline taşınmazın üç yıl süreyle devir veya terkininin yapılamayacağı şerhinin düşülmesi zorunluluğu getirilmiştir. Ancak getirilen ek şartlarında sağlanması halinde vatandaşlığa hak kazanılması gündeme gelebilecektir. Ayrıca belirtmek gerekir ki sayılan istisnai hallerden birinin kapsamına girmek Türk vatandaşlığının kazanılması için tek başına yeterli değildir. Öngörülen yatırımlardan birini yapmak suretiyle istisnai hallerden faydalanmak için, mevzuatta yer alan diğer şartların da sağlanıyor olması gerekmektedir.
Yönetmelik değişikliği ile, vatandaşlık kazanma başvurularıyla ilgili süreci takip etmek amacıyla, İçişleri Bakanlığı bünyesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulacak ve yapılan başvurular bu komisyon tarafından değerlendirilecektir. Vatandaşlık kazanmak için belirtilen kapsam ve tutarda yatırım şartlarının sağlanıp sağlanmadığının tespitinde uygulanacak usul ve esaslar ise, tespiti yapan kurum tarafından belirlenecektir.
Yapılan bu düzenleme ile Türk Lirasının değerinin korunması ve yabancı yatırımcının ülkeye gelmesinin cazip hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Kanaatimizce, yapılan değişiklikler, denetim ve gözetiminin doğru yapılması durumunda iyi sonuçlar doğuracak, hem Türkiye vatandaşlarının hem de Türkiye vatandaşlığının değerini arttıracaktır.